در میان تیپ‌های رایج در سخنرانی، انتخاب موضوع دشوارترین قدم است. شاید ساده به نظر برسد اما برای یک سخنران این مرحله از سخت‌ترین مراحل کسب آمادگی است. اصلا گاهی اوقات انتخاب موضوع برای سخنرانی مثل این است که یک تیر و کمان به دست بگیریم و بدون نشانه گرفتن سیبل، تیر را به هر سمت و جهتی پرتاب کنیم. در چنین حالتی تیراندازی که موفق نشده است تیراندازی را با موفقیت به اتمام برساند چه احساسی خواهد داشت؟ سخنران هم اگر در انتخاب موضوع برای سخنرانی موفق عمل نکند چنین احساسی دارد.
موضوع و در واقع پیام اصلی سخنرانی شما امری است که باید خیلی با احتیاط و وسواس انتخاب شود. اگر موضوع نقص داشته باشد و یا سخنران در فهم و انتقال موضوع به مخاطب با مشکل مواجه شود یعنی شروعی برای رویارویی با موانع بعدی سخنرانی که خیلی زود با آن‌ها درگیر می‌شود.
پیش از نگارش پیش‌نویس سخنرانی این سوال را از خود بپرسید: به اندازه‌ی کافی رو موضوع تسلط دارم؟ کدام موضوع می‌تواند سوژه بهتری برای هدایت این سخنرانی باشد؟
نکاتی که در ادامه می‌خوانید راهنمای خوبی است تا انتخاب موضوع برای سخنرانی ساده‌تر از قبل باشد.
نکاتی که انتخاب موضوع برای سخنرانی را ساده‌تر می‌کند
اگر موضوع درست درمانی پیش رویتان نباشد بدون شک تسلط بر مهارت‌های سخنرانی غیرممکن می‌شود.
اولین قدم در انتخاب موضوع برای سخنرانی تعیین اهداف است. به طور کلی سه نوع سخنرانی می‌تواند وجود داشته باشد که می‌توانید روی آن‌ها متمرکز شوید:
- سخنرانی‌های آموزشی: به عنوان مثال سخنرانی‌هایی مثل یک سمینار درباره املاک و مستغلات می‌تواند برای کسانی که مایل به ادامه کار و سرمایه‌گذاری در این زمینه هستند جنبه آموزشی داشته باشد
- سخنرانی‌های انگیزشی: این دسته از سخنرانی‌ها معمولا اهداف مالی و منفعتی فرد را به دنبال دارند؛ مثل سخنرانی‌های انتخاباتی که معمولا با جملات انگیزشی همراه هستند و بیشتر حال و هوای شعارگونه دارند
- سخنرانی‌های سرگرم‌کننده: این سخنرانی‌ها معمولا با اهداف غیررسمی و به عنوان بخش سرگرم‌کننده از یک مراسم ارائه می‌شوند. مثل سخنرانی‌های خنده‌دار و طنزی که بعد از پذیرایی وعده شام در مراسم‌های مختلف انجام می‌شود
در نهایت این شما هستید که به عنوان سخنرانی تصمیم می‌گیرید کدام روش سخنرانی با اهداف بلندمدت یا کوتاه‌مدت شما در سخنرانی سازگاری دارد.
پیام اصلی سخنرانی شما چیست؟
پیام اصلی شما ایده نهایی برای شکل‌گیری یک سخنرانی را تعیین می‌کند. این پیام لازم است دارای ویژگی‌های اصلی زیر باشد:
- شفافیت: منظور از شفافیت در انتقال پیام توانایی سخنران برای شرح دادن پیام یا هدف اصلی خود در یک جمله و نه بیشتر است؛ در غیر این صورت در انتقال پیام ناموفق بوده است
- شور و اشتیاق: پیام اصلی شما آن چیزی است که بدان اعتقاد دارید
- دانش: پیام شما هر چه که باشد باید در ارتباط با آن دانش کافی داشته باشید
رسالت سخنران جذب مخاطب و انتقال پیام است. حتی اگر یک نفر به واسطه پیام شما درگیر سخنرانی شود کافی است تا از خودتان و عملکردتان راضی باشید!
مخاطب تا چه حد با موضوع ارتباط می‌گیرد؟
مخاطبان افراد بی‌گناهی هستند که ما آن‌ها را تحت شرایط پیچیده و گاهی دشوار سخنرانی مثل گرمای هوا، کیفیت پایین سخنرانی یا صندلی‌های ناراحت قرار می‌دهیم. به عنوان سخنران این ما هستیم که باید نگران ارتباط گرفتن مخاطب با پیام اصلی سخنرانی باشیم و از این رو باید قبل از سخنرانی پیش‌بینی کنیم مخاطب تا چه حد با موضوع ما ارتباط می‌گیرد.
سوالاتی که در ادامه می‌خوانید کلیدی‌ترین پرسش‌هایی هستند که به عنوان سخنران می‌توانید در قالب پرسش‌نامه و حین نظرسنجی یاآنالیز مخاطبان مطرح کنید:
کلیدی‌ترین بخش‌های دموگرافیک مخاطبان چیست؟
منظور از دموگرافیک ویژگی‌های جمعیت‌شناسی است. این که مخاطبان گرایش فنی دارند یا غیرفنی؟ دانشجو هستند یا اکثرا مشغول به کار؟ پیر هستند یا جوان؟ ورزشکار هستند یا نه؟ ازدواج کرده‌اند یا مجرد هستند؟ عمدتا مرد هستند یا زن؟
جمعیت مخاطبان سخنرانی حدودا چند نفر است؟
افراد حاضر در سالن چند نفر هستند؟ آن قدر جمعیت پایین است که شما را بتوانند از نزدیک ببینند و به حرف‌هایتان بدون میکروفون گوش بدهند؟ بزرگی سالن چه طور است؟ شما به صورت مستقیم مخاطبان را می‌بینید یا قرار است از طریق ویدیوکنفرانس به سخنرانی بپردازید؟
ارتباط مخاطبان با شما چیست؟
مخاطبانی که در سالن سخنرانی نشسته‌اند زیردست شما هستند یا ارشد شما؟ مخاطبان بیشتر از همسالان شما هستند یا بزرگ‌تر؟ بیشتر از خارج هستند و شما با آن‌ها آشنایی خاصی ندارید؟
طعم سخنرانی را از همان اول به مخاطب بچشانید!
در انتخاب موضوع برای سخنرانی بهتر است از همان ابتدا و با مطرح کردن موضوع سخنرانی آن‌ها را مجذوب بخش‌های بعدی کنیم. دقیقا مثل این که یک قاشق از یک سوپ خیلی خوشمزه را پیش از سرو آن بچشید و سپس برای خوردن باقی آن وسوسه شوید!
اگر تصمیم دارید با این استراتژی جلو بروید دو نکته مهم زیر را حتما به یاد داشته باشید:
چه قدر زمان برای سخنرانی در اختیار دارید؟
زمانبندی در سخنرانی حرف اول را می‌زند. به عنوان مثال اگر موضوع خود را همان جمله معروف “رویاهایت را زندگی کن” در نظر گرفته‌اید در صورتی که زمان سخنرانی دو دقیقه است تنها کاری که می‌توانید انجام بدهید پرداختن به موضوع اصلی است؛ اما اگر دو ساعت وقت برای سخنرانی دارید قطعا می‌توانید ابتدای آن را با جملات و روایاتی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین رویاپردازان دنیا شروع کنید. سپس در ادامه به بخش‌های دیگر بپردازید.
مخاطبان را قبلا ملاقات کرده‌اید یا نه؟
یکی دیگر از نکات خیلی حساس و ضروری ملاقات قبلی سخنران با مخاطبان در سخنرانی‌های دیگر است. معمولا سخنرانان لحن‌ها و ترفندهای خاصی برای جذب کردن مخاطبان دارند که ممکن است در بسیاری از موقعیت‌ها یکسان باشد. در چنین حالتی سخنرانی برای برخی از مخاطبانی که قبلا تجربه شرکت در سخنرانی‌های پیشین را داشته‌اند تکراری و خسته‌کننده می‌شود. پس به مخاطبان خود دقت کنید. آیا آن‌ها را پیش از این ملاقات کرده‌اید؟ اگر جوابتان مثبت است حتما بخش‌های تکراری و غیرضروری سخنرانی را با بخش‌های اساسی و مرتبط جایگزین کنید
آموزش سخنرانی را کلیک کنید
